در این مقاله قصد داریم به سؤالاتی که اغلب در مورد اتوماسیون صنعتی پرسیده می‌شود، جواب دهیم. امیدواریم مفید واقع شود.

1. زبان‌های برنامه‌نویسی PLC که در IEC 1131 به آن‌ها اشاره شده است، کدام‌ها هستند؟

در این استاندارد 5 زبان برنامه‌نویسی PLC نام برده شده است که عبارتند از:

  •  Instruction List
  •  Structured Text
  •  Ladder Diagram
  •  Function Block
  • Sequential Function Chart

تصویر 1: زبان‌های برنامه‌نویسی PLC اشاره شده در IEC 1131

2. سیستم‌های کنترلی PID، چه نوع سیستم‌هایی هستند؟

این نوع سیستم‌ها به طور گسترده در سیستم‌های کنترلی فیدبک‌دار به کار می‌روند و عبارت PID مخفف Proportional Integral Derivative است. کنترل کننده‌های PID، سیستم را طوری کنترل می‌کنند که به ازای هر ورودی که سیستم دریافت می‌کند، مقدار خروجی برابر با مقدار تنظیمی دستگاه (Set Point) باشد و خطایی نداشته باشد.

تصویر 2: سیستم کنترلی PID

3. PLC و DCS چه تفاوتی با هم دارند؟

PLC یا کنترلر منطقی قابل برنامه‌ریزی (Programmable Logic Controller)، یک کامپیوتر دائم کار است که در فرآیندهای اتوماسیون‌سازی شده (خودکارسازی شده) کاربرد دارد. 

DCS یا سیستم کنترلی توزیع‌شده (Distributed Control System) مانند PLC یک کامپیوتر دائم کار است و در فرآیند‌های اتوماسیون‌سازی شده کاربرد دارد؛ اما تفاوت DCS در این است که شامل چندین کنترلر مستقل است که در سیستم توزیع شده‌اند.

تصویر 3: تفاوت میان PLC و DCS

4. انکودر چیست؟

انکودر وسیله‌ای چرخشی است که حرکت زاویه‌ای را به صورت سیگنال‌های دیجیتالی در خروجی ارائه می‌دهد. انکودر شامل چرخی است که بر روی آن سوراخ‌هایی وجود دارد و این چرخ در مقابل سنسورهای نوری قرار گرفته‌اند و این سنسور در خروجی سیگنال‌های دیجیتالی را تولید می‌کند (نور به سنسور گیرنده برسد، مقدار خروجی 1 و در غیر این صورت مقدار خروجی صفر است).

تصویر 4: انکودر (Encoder)

5. اتوماسیون از چه اجزایی تشکیل شده است؟

اجزای مختلف سیستم اتوماسیون شامل:

  1. سنسورها برای تشخیص دما، فشار، سطح، فلو و ...
  2. فرستنده‌ها برای انتقال سیگنال‌های خام
  3. سیستم کنترلی شامل DCS ،PLC یا کنترلر PID
  4. دستگاه‌های خروجی و عملگرها مانند درایو و شیئ کنترلی (Valve).

تصویر 5: اجزای مختلف اتوماسیون

6. شرکت‌های پیشرو در زمینه PLC چه شرکت‌هایی هستند؟

شرکت‌های برتر در زمینه PLC عبارتند از:

  • Rockwell Automation Allen Bradley
  • Siemens
  • Schneider Modicon
  • GE Fanuc

تصویر 6: شرکت‌های برتر ارائه دهنده DCS

برق‌یار مشاور شما در اتوماسیون صنعتی

7.شرکت‌های پیشرو در زمینه DCS چه شرکت‌هایی هستند؟

شرکت‌های برتر در زمینه DCS عبارتند از:

  • Yokogawa
  •  Honeywell
  •  Fisher–Rosemount
  •  ABB
  •  Moore
  •  Foxboro

تصویر 7: شرکت‌های برتر ارائه دهنده DCS

8. شرکت‌های پیشرو ارائه‌ دهنده نرم‌افزار SCADA چه شرکت‌هایی هستند؟

شرکت‌های برتر در این زمینه عبارتند از:

  •  Aveva Wonderware
  •  GE Cimplicity
  • GE iFix
  • Siemens WinCC
  • Iconics Genesis64
  • Inductive Automation Ignition
  • Rockwell Software FactoryTalk View

تصویر 8: شرکت‌های برتر ارائه دهنده SCADA

9. از چه نوع سنسورهایی برای اندازه‌گیری استفاده می‌شود؟

  • دما
  • فشار
  • فلو
  • سطح
  • رسانایی
  • غلظت
  • ph

جهت اطلاعات بیشتر در مورد انواع سنسورها در صنعت پیشنهاد می‌شود که مقاله "انواع سنسور در صنعت" را مطالعه کنید.

تصویر 9: انواع مختلف سنسورها

10. فرستنده چیست؟

فرستنده یک دستگاه الکترونیکی است که در طول مسیر انتقال داده یا در نزدیکی سنسورها نصب می‌شود. سنسور یک متغیر فیزیکی را اندازه‌گیری کرده، آن را به سیگنال الکتریکی ضعیفی تبدیل می‌کند و برای کنترلر می‌فرستد. کار اصلی فرستنده، تشخیص این سیگنال ضعیف، تقویت آن و فرستادن آن به کنترلر می‌باشد.

تصویر 10:‌ نمونه‌ای از یک فرستنده

11. چرا سیگنال 20-4 میلی‌آمپر به سیگنال 10-0 ولت ترجیح داده می‌شود؟

سیگنال 10-0 ولت در مسیرهای طولانی دچار افت می‌شود و دلیل آن مقاومت سیم یا کابل می‌باشد. ولی سیگنال 20-4 میلی‌آمپر در مسیرهای طولانی دچار افت نمی‌شود. اگر مقدار سیگنال جریان کمتر از 4 میلی‌آمپر باشد، به عنوان مقدار منفی در نظر گرفته خواهد شد و علت آن می‌تواند پاره شدن سیم یا معیوب بودن آن باشد.

تصویر 11: ارجحیت سیگنال 20-4 میلی‌آمپر بر سیگنال 10-0 ولت

12. چرا سیگنال 20-4 میلی‌آمپر به سیگنال 20-0 میلی‌آمپر ترجیح داده می‌شود؟

وقتی ‌که از سیگنال 20-0 میلی‌آمپر در شبکه استفاده می‌شود و سیگنال 0 میلی‌آمپر انتقال می‌یابد، با حالتی که سیم پاره می‌شود تفاوتی وجود ندارد و کنترلر نمی‌تواند فرق بین این دو حالت را تشخیص دهد. ولی در حالتی که از سیگنال 20-4 میلی‌آمپر استفاده شود، پاره شدن سیم توسط کنترلر تشخیص داده می‌شود؛ چون هنگام انتقال کمترین مقدار، مقدار 4 میلی‌آمپر در سیم‌ها جریان می‌یابد ولی با قطع شدن سیم، هیچ جریانی در سیم‌ها وجود نخواهد داشت.

تصویر 12: ارجحیت سیگنال 20-4 میلی‌آمپر بر سیگنال 20-0 میلی‌آمپر

13. تفاوت بین فرستنده‌های دو سیمه، سه سیمه و چهار سیمه چیست؟

در فرستنده‌های دو سیمه، سیگنال تغذیه و داده از طریق یک کابل انتقال می‌یابد. در فرستنده‌های سه سیمه یکی از سیم‌ها بین سیگنال داده و سیگنال تغذیه مشترک بوده و به عنوان زمین استفاده می‌شود و در فرستنده‌های چهار سیمه، دو سیم برای انتقال داده و دو سیم دیگر برای تغذیه استفاده می‌شود.

تصویر 13: فرستنده دو سیمه، سه سیمه و چهار سیمه


منبع:

realpars